Палажэнне аб Знамённай групе дзяржаўнай установы адукацыі “Рубельская сярэдняя школа”
Агульныя палажэнні.
Мэтанакіраванае, сістэматычнае выкарыстанне сімвалаў, атрыбутаў, рытуалаў адкрывае вялікія магчымасці для павышэння эфектыўнасці ваенна – патрыятычнага выхавання ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі (далей-УАСА).
Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь (далей – сцяг) выносіцца пры правядзенні ўрачыстых мерапрыемстваў членамі знаменнай (цырыманіяльнай) групы на лінейках, урачыстых сходах, святах і іншых цырымоніях.
Знаменная група можа мець асноўны і запасны склады, колькасць яе ўдзельнікаў, задзейнічаных пры правядзенні ўрачыстага мерапрыемства, залежыць ад месца правядзення, маштабу які праводзіцца мерапрыемствы, кантынгенту навучэнцаў. Колькасны склад знамянной групы (асноўны склад) можа вагацца ад 1 навучэнца (сцяганосец) да 4 чалавек (кіраўнік групы, сцяганосец і 2 асістэнта).
Знаменная група мае сваю экіпіроўку:
адзеннедзелавогастылючорна-белагаколеру.
гальштук зялёнага колеру;
пілотка зялёнага колеру;
белыя пальчаткі.
Сцяг, які выкарыстоўваецца групай, павінен адпавядаць патрабаванням, прадстаўленым у Законе Рэспублікі Беларусь ад 5 ліпеня 2004 г. № 301-З «Аб дзяржаўных сімвалах Рэспублікі Беларусь».
Даведачна: Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь мацуецца на дрэўцы (флагштоку), якое афарбоўваецца ў залацісты (охра) колер. Стаўленне шырыні Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь да даўжыні дрэўка-1: 3.
Пры правядзенні цырымоній і іншых урачыстых мерапрыемстваў на верхнім канцы тронка Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь замацоўваецца наверша ромбападобнай формы з выявай пяціканцовай зоркі, аналагічным яе малюнку на дзяржаўным гербе Рэспублікі Беларусь. Наверша вырабляюцца з металу жоўтага колеру.
Адбор навучэнцаў у склад знамянной групы
Члены знаменнай групы выбіраюцца з ліку навучэнцаў II (8-9 класы) і III ступеняў агульнай сярэдняй адукацыі, якія з'яўляюцца членамі актыву вучнёўскага самакіравання, першаснай арганізацыі ГА «БРСМ», спартыўных каманд, пераможцаў і ўдзельнікаў конкурсаў, фестываляў, алімпіяд, якія паказалі высокі ўзровень падрыхтоўкі ў асобных прадметных галінах, асаблівыя поспехі ў навукова-даследчай, творчай, інтэлектуальнай і іншай дзейнасці, якія не маюць парушэнняў правілаў унутранага распарадку, злачынстваў і правапарушэнняў. Выбары могуць быць арганізаваны на конкурснай аснове. Пры выбары членаў знамянной групы таксама ўлічваюцца асаблівасці фізічнага развіцця навучэнцаў (Канстытуцыя, рост, група здароўя).
Пры неабходнасці варта арганізаваць правядзенне бацькоўскага сходу (групавой гутаркі) з бацькамі навучэнцаў, адабраных у знаменныя групы, падчас якога растлумачваюцца мэта і задачы знаменной групы, патрабаванні, што прад'яўляюцца да навучэнцаў, неабходнасць практычнай і тэарэтычнай падрыхтоўкі, ажыццяўляецца знаёмства з кіраўніком адпаведнай групы.
Склад знамянной групы і парадак яе падрыхтоўкі зацвярджаецца загадам дырэктара УАСА (склад знаменнай групы зацвярджаецца пасля разгляду кандыдатур на паседжанні педагагічнай рады з улікам меркавання навучэнцаў (узгадненне органа вучнёўскага самакіравання, Рады першаснай арганізацыі ГА «БРСМ»)). Кіраўніком знамянальнай групы можа быць прызначаны педагагічны работнік (кіраўнік ВПВ, педагог[1]арганізатар і іншыя) або навучэнец, якія валодаюць адпаведным вопытам, фізічнымі і маральна-псіхалагічнымі якасцямі. Адказным за падрыхтоўку знаменнай групы прызначаецца кіраўнік ВПВ (пры яго адсутнасці - педагог вучэбнага прадмета "Дапрызыўная і медыцынская падрыхтоўка", кіраўнік фізічнай культуры і спорту, іншы педагог, які мае адпаведны вопыт).
Члены знаменнай групы абавязаны:
ведаць гісторыю Дзяржаўнага герба, флага, гімна Рэспублікі Беларусь;
выхоўваць асабістым прыкладам павагу да Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь;
выконваць правілы абыходжання з Дзяржаўным сцягам, імкнуцца кожны звязаны з ім рытуал зрабіць змястоўным і выразным;
авалодваць страявымі прыёмамі, тэхнікай і методыкай правядзення цырымоній уносу і вынасу Дзяржаўнага флага;
быць прыкладным, дысцыплінаваным навучэнцам, мець ахайны знешні выгляд.
Арганізацыя заняткаў па страявой падрыхтоўцы
У ходзе тэарэтычнай і практычнай падрыхтоўкі навучэнцаў – удзельнікаў знаменнай групы неабходна фарміраваць паважлівыя адносіны да Дзяржаўнага флага, вучыць пісьменнаму абыходжанню з ім. У ходзе практычнай падрыхтоўкі сцяганосцаў і асістэнтаў мэтазгодна пачынаць з адпрацоўкі элементаў адзіночнай страявой падрыхтоўкі. Важна ўвесь час удасканальваць страявыя ўменні знаменнай групы, імкнучыся да дакладнасці, выразнасці, сінхроннасці і прыгажосці рухаў. Страявая падрыхтоўка дапамагае выпрацоўваць цягавітасць, адказнасць, правільную выправу, уменне трымаць сябе на публіцы, зладжана працаваць у камандзе.
Навучанне знаменных груп па страявой падрыхтоўцы і выкананні рытуальных дзеянняў павінна складаць не менш за 20-22 гадзіны за навучальны год, правядзенне заняткаў па вывучэнні тэарэтычнага матэрыялу павінна складаць 5-6 гадзін (уключаючы прагляд відэаматэрыялаў).
У ходзе арганізацыі страявой падрыхтоўкі ажыццяўляецца адпрацоўка выканання ў складзе знаменных груп наступных рытуальных дзеянняў:
унос і вынас Флага фронтам і калонай цырыманіяльным крокам;
размяшчэнне сцяганосца і асістэнтаў ля Сцяга ў становішчы «Смірна»;
змена знаменных груп (з перадачай Сцяга): змена спераду, змена ззаду, змешаная змена;
рух знаменнай групы ў паходным страі;
пакланенне Сцягу (хвіліна маўчання) і іншае.
Кожны занятак па страявой падрыхтоўцы для знаменнай групы павінен складацца з трох частак:
уступнай часткі, на працягу якой праводзіцца агляд знешняга выгляду і выхад да месца заняткаў на страявы пляц (пляцоўку), аб'яўляецца тэма, мэта занятку і вучэбныя пытанні;
асноўнай часткі, якая ўключае вывучэнне і адпрацоўку новых прыёмаў па раздзяленнях і ў цэлым пад каманду кіраўніка;
заключнай часткі, у якой рэкамендуецца правесці разбор і даць адзнаку дзеянням навучэнцаў, адзначыць іх дасягненні і даць заданне для самастойнай падрыхтоўкі.
Кіраўнік занятку аб'яўляе тэму, мэту заняткаў і вучэбныя пытанні, пасля чаго пачынае занятак з паўтарэння вывучанага напярэдадні прыёму. Затым пачынае вывучэнне і трэніроўку новага прыёму.
Кіраўнік занятку спачатку паказвае выкананне страявога прыёму ў цэлым, а затым па элементах. Паказ па элементах праводзіцца ў павольным тэмпе, а потым у звычайным.
Методыка навучання страявым прыёмам
Навучанне страявым прыёмам неабходна праводзіць у наступнай паслядоўнасці:
- азнаямленне з прыёмам;
- развучванне прыёму;
- трэніроўка.
Азнаямленне з прыёмам павінна даць вучням правільнае ўяўленне аб ім. Для гэтага неабходна:
- назваць прыём або дзеянне і паказаць, дзе і для якой мэты яно прымяняецца;
- падаць каманду, па якой выконваецца прыём;
-паказаць выкананне прыёму ў цэлым, а затым у павольным тэмпе і па раздзяленнях з кароткім тлумачэннем парадку яго выканання.
Развучванне прыёму праводзіцца з мэтай правільнага яго выканання навучэнцамі. У залежнасці ад складанасці страявога прыёму развучванне яго можа праводзіцца:
- у цэлым, калі прыём нескладаны;
- па падзелах, калі прыём складаны;
- з дапамогай падрыхтоўчых практыкаванняў, калі прыём складаны і асобныя яго элементы цяжка засвойваюцца.
Развучванне страявога прыёму ці дзеянні (яго часткі) пачынаецца з азнаямлення. Для гэтага кіраўнік занятку ўзорна паказвае навучэнцам парадак выканання прыёму або дзеяння ў цэлым, а затым па частках (па падзелах), адначасна тлумачачы дзеянні.
Паказ неабходна суправаджаць кароткім тлумачэннем. Тлумачэнне дазваляе расчыніць такія бакі якія вывучаюцца страявых прыёмаў ці дзеянняў, якія не даюць поўнага ўяўлення шляхам назірання. Тлумачэнне павінна быць кароткім і даходлівым. Яно арыентуе навучэнцаў на тое, што будзе паказана, ці на тое, ад чаго залежыць правільнасць выканання страявога прыёму ці дзеянні. У выніку гэтага ўспрыманне паказаных прыёмаў і дзеянняў становіцца больш мэтанакіраваным, навучэнцы хутчэй і больш ясна ўяўляюць, што ад іх патрабуецца для паспяховага авалодання якія вывучаюцца прыёмамі або дзеяннямі.
Кожны занятак па страявой падрыхтоўцы для знаменнай групы павінен складацца з трох частак:
уступнай часткі, на працягу якой праводзіцца агляд знешняга выгляду і выхад да месца заняткаў на страявы пляц (пляцоўку), аб'яўляецца тэма, мэта занятку і вучэбныя пытанні;
асноўнай часткі, якая ўключае вывучэнне і адпрацоўку новых прыёмаў па раздзяленнях і ў цэлым пад каманду кіраўніка;
заключнай часткі, у якой рэкамендуецца правесці разбор і даць адзнаку дзеянням навучэнцаў, адзначыць іх дасягненні і даць заданне для самастойнай падрыхтоўкі.
Кіраўнік занятку аб'яўляе тэму, мэту заняткаў і вучэбныя пытанні, пасля чаго пачынае занятак з паўтарэння вывучанага напярэдадні прыёму. Затым пачынае вывучэнне і трэніроўку новага прыёму.
Кіраўнік занятку спачатку паказвае выкананне страявога прыёму ў цэлым, а затым па элементах. Паказ па элементах праводзіцца ў павольным тэмпе, а потым у звычайным.
Методыка навучання страявым прыёмам
Навучанне страявым прыёмам неабходна праводзіць у наступнай паслядоўнасці:
- азнаямленне з прыёмам;
- развучванне прыёму;
- трэніроўка.
Азнаямленне з прыёмам павінна даць вучням правільнае ўяўленне аб ім. Для гэтага неабходна:
- назваць прыём або дзеянне і паказаць, дзе і для якой мэты яно прымяняецца;
- падаць каманду, па якой выконваецца прыём;
- паказаць выкананне прыёму ў цэлым, а затым у павольным тэмпе і па раздзяленнях з кароткім тлумачэннем парадку яго выканання.
Развучванне прыёму праводзіцца з мэтай правільнага яго выканання навучэнцамі. У залежнасці ад складанасці страявога прыёму развучванне яго можа праводзіцца:
- у цэлым, калі прыём нескладаны;
- па падзелах, калі прыём складаны;
- з дапамогай падрыхтоўчых практыкаванняў, калі прыём складаны і асобныя яго элементы цяжка засвойваюцца.
Развучванне страявога прыёму ці дзеянні (яго часткі) пачынаецца з азнаямлення. Для гэтага кіраўнік занятку ўзорна паказвае навучэнцам парадак выканання прыёму або дзеяння ў цэлым, а затым па частках (па падзелах), адначасна тлумачачы дзеянні.
Паказ неабходна суправаджаць кароткім тлумачэннем. Тлумачэнне дазваляе расчыніць такія бакі якія вывучаюцца страявых прыёмаў ці дзеянняў, якія не даюць поўнага ўяўлення шляхам назірання. Тлумачэнне павінна быць кароткім і даходлівым. Яно арыентуе навучэнцаў на тое, што будзе паказана, ці на тое, ад чаго залежыць правільнасць выканання страявога прыёму ці дзеянні. У выніку гэтага ўспрыманне паказаных прыёмаў і дзеянняў становіцца больш мэтанакіраваным, навучэнцы хутчэй і больш ясна ўяўляюць, што ад іх патрабуецца для паспяховага авалодання якія вывучаюцца прыёмамі або дзеяннямі.
Пасля азнаямлення з страявым прыёмам або дзеяннем працэс фармавання навыку як цэласнага дзеяння ўключае тры цесна злучаных паміж сабой асноўных этапу:
- раздзяленне прыёму або дзеяння (складанага) на часткі (элементарныя дзеянні) і выкананне кожнага элементарнага дзеяння ў асобнасці;
- паслядоўнае аб'яднанне асобных элементарных дзеянняў у групы, а затым - у адно цэлае;
- выпрацоўка аўтаматызму дзеянняў, які набываецца дзякуючы шматразовым паўторам (трэніроўкам), падпарадкаваным задачы найхуткага і правільнага выканання прыёму або дзеянні.
Трэніроўка ў выкананні прыёму заключаецца ў шматразовым яго паўтарэнні да выпрацоўкі ў вучняў трывалых навыкаў. Трэніроўка праводзіцца спачатку ў павольным тэмпе, а затым у звычайным. Памылкі, якія дапускаюцца асобнымі навучэнцамі, выпраўляюцца адначасна падчас трэніроўкі.
Страявыя прыёмы і практыкаванні
У ходзе страявой падрыхтоўкі ажыццяўляецца адпрацоўка асноўных прыёмаў і практыкаванняў.
Страявая стойка з'яўляецца асновай правільнага выканання ўсіх страявых прыёмаў.
Павароты на месцы. Пасля адпрацоўкі страявой стойкі пачынаецца навучанне паваротам на месцы, бо толькі на яе аснове можна правільна асвоіць гэтыя прыёмы. Варта прытрымлівацца і паслядоўнасці адпрацоўкі - паварот направа, налева і вакол, а затым павароты напаўпаварота направа і налева.
Страявы крок. Развучванне страявога кроку як найболей складанага прыёму, выкананне якога патрабуе ад навучэнцаў асобай сабранасці, падцягнутасці, выразнасці, узгодненага руху рук і ног, мэтазгодна праводзіць па падзелах з дапамогай падрыхтоўчых практыкаванняў. Пасля адпрацоўкі практыкаванні кіраўнік занятку прыступае да навучання руху страявым крокам з тэмпам 60 - 70 крокаў у хвіліну з наступным нарошчваннем тэмпу руху да 110 - 120 крокаў у хвіліну.
Паварот вакол у руху. Прыступаючы да вывучэння павароту вакол у руху кіраўнік занятку звяртае адмысловую ўвагу на тое, што паварот у руху вакол у адрозненне ад паваротаў направа і налева, ажыццяўляецца на шкарпэтках абедзвюх ног і рух пасля павароту пачынаецца з левай нагі ў той момант, калі ногі знаходзяцца на шкарпэтках .
Выйсце са строю, вяртанне ў строй. Навучанне выхаду са строю па камандзе і вяртанню ў строй кіраўнік занятку пачынае з разгорнутага аднашарэнгавага, а потым з двухшарэнгавага строю.
Дзеянні знаменнай групы
пры ўносе і вынасе Дзяржаўнага сцяга.
Дзеянні знаменнай групы пры ўносе і вынасе Дзяржаўнага сцяга ажыццяўляюцца ў адпаведнасці з наступнымі патрабаваннямі.
У страі, стоячы на месцы, сцяганосец трымае Сцяг ля нагі свабодна апушчанай правай рукой. Ніжні канец тронка павінен знаходзіцца ў сярэдзіны ступні правай нагі. Асістэнты стаяць па баках (злева, справа, спераду, ззаду ад сцяганосца, у залежнасці ад варыянту вынасу Сцяга), дыстанцыя паміж членамі сцягавой групы - выцягнутая рука, рукі апушчаны ўздоўж тулава, пальцы рук напаўсагнутыя.
Унос Сцяга. Сцяганосец стаіць з Флагам на зыходнай пазіцыі - ззаду левага флангу лінейкі або за межамі залы, пляцоўкі. Для руху па папярэдняй камандзе «Крокам марш!» знамяншчык пераносіць Сцяг на левае плячо і трымае яго левай рукой, выцягнутай па дрэўку, а правую руку апускае. Усе каманды прамаўляюцца нягучна, дакладна.
Падчас вынасу Сцяга і пры руху перад строем ва ўрачыстых выпадках, наперадзе калоны на парадзе сцяганосец злёгку нахіляе Сцяг налева і крыху наперад, трымае дрэўка сцяга дзвюма рукамі: левай сагнутай і правай выцягнутай рукамі. Локаць левай рукі прыпадняты да ўзроўню пляча, на ўзроўні грудзей. Кут рукі ў локці і кут паміж левай рукой і тулавам роўны 90 °, правая рука амаль прыціснутая да сцягна. Такое становішча Сцяга пры вынасе ва ўрачыстых выпадках найболей выразна і зручна, пры гэтым ніжні канец тронка павінен знаходзіцца на вышыні 50–60 гл ад зямлі.
Рух з Сцягам пачынаецца па камандзе кіраўніка "Знаменшчык, за мной, крокам - Марш". Па гэтай камандзе знамяншчык і асістэнты пачынаюць рух.
Калі сцягавая група са Сцягам наблізіцца на 40–50 крокаў да месца пабудовы, кіраўнік мерапрыемства камандуе: «Пад Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь – СМІРНА», калі навучэнцы і педагогі размешчаны «ў лінію», дадаткова даецца каманда: «Раўненне на[1]ПРАВА (на-ЛЕВА)».
Па гэтай камандзе ўсё паварочваюць галаву ў бок Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь і праводзяць яго позіркам, паварочваючы ўслед за ім галаву.
Калі сцягавая група займае загадзя вызначанае месца, кіраўнік мерапрыемства падае знак для спынення фанаграмы (аркестру (барабаншчыкам) – для спынення гульні) і камандуе: «ВОЛЬНА».
Сцяганосец і асістэнты павінны, дакладна ведаць маршрут руху, ісці абавязкова ў нагу страявым крокам, не спяшацца. Асістэнты з моманту каманды «Крокам марш!» і да каманды «Вольна!» прымаюць становішча "смірна", у тым ліку і пры руху.
Флаг праносіцца ўздоўж лінейкі (строю) злева направа ў адносінах да строю і спыняецца перад строем на правым флангу (злева ад вядучых).
Знаменная група падчас вынасу Сцяга можа ісці: - разгорнутым строем (знаменная група ў адной лініі, злева сцяганосец). На вялікіх урачыстых мерапрыемствах пры праходжанні сцяганосец з асістэнтамі ідуць побач, фронтам у тры чалавекі. Гэта асноўны страявы прыём;
- «трохкутнікам» (асістэнты на крок ззаду сцяганосца). Прыём выкарыстоўваецца ў выпадках, калі знаменнай групе неабходна вынесці Сцяг у вузкім месцы. Асістэнты ідуць на крок ззаду, утворачы разам з ідучым наперадзе сцяганосцам трыкутнік;
- у калону (рухаюцца калонай па адным) - наперадзе першы асістэнт, за ім у патыліцу сцяганосец, ззаду яшчэ адзін асістэнт.
Вынас Сцяга. Для вынасу Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь (Сцяга) кіраўнік мерапрыемства камандуе: "Пад Дзяржаўны флаг Рэспублікі Беларусь - СМІРНА", калі навучэнцы і педагогі размешчаны "ў лінію", дадаткова даецца каманда: "Раўненне на[1]ПРАВА (на-ЛЕВА)"
Калі знаменшчыкі выдаляцца на 40-50 крокаў, кіраўнік мерапрыемства падае знак для спынення фанаграмы (аркестру (барабаншчыкам) - для спынення гульні) і камандуе: «ВОЛЬНА».
Заключныя палажэнні
Інфармацыю аб складзе знаменных груп мэтазгодна размяшчаць у інфармацыйнай прасторы УОСО (інфармацыйныя стэнды, сайт). Пры падрыхтоўцы фота- і відэасправаздач аб правядзенні ўрачыстых мерапрыемстваў асаблівая ўвага павінна быць удзелена прадстаўленню ўрачыстых цырымоній уносу і вынасу Сцяга (урачысты характар цырыманіялу, выразнасць і прыгажосць рухаў).
Дзяржаўны флаг Рэспублікі Беларусь, які выкарыстоўваецца знаменнай групай, захоўваецца ва УАСА ў спецыяльна адведзеным месцы (школьны музей, настаўніцкая). Месца захоўвання Сцяга і адказны за захоўванне вызначаецца лакальным нарматыўным актам установы адукацыі.
З мэтай забеспячэння высокага ўзроўню тэарэтычнай і практычнай падрыхтоўкі на ўзроўні раёна (горада) мэтазгодна арганізаваць правядзенне Школы знаменных груп (пасяджэнні, заняткі), у тым ліку на базе воінскіх падраздзяленняў, рэсурсных цэетраў – не менш за 2 разы ў год) і смотра знамённых груп устаноў агульнай сярэдняй адукацыі (1 раз у год)